«پنج درس آموزنده و ارزشمند از امام صادق علیه السلام»
1- مرحوم قطب الدّین راوندى روایت کرده است:
روزى از امام جعفر صادق علیه السلام سؤال کردند: روزگار خود را چگونه سپرى مىفرمائى؟
حضرت در جواب فرمود: عمر خویش را بر چهار پایه و رکن اساسى سپرى مىنمایم:
مىدانم آنچه که روزى براى من مقدّر شده است، به من خواهد رسید و نصیب دیگرى نمىگردد.
مىدانم داراى وظائف و مسئولیّتهائى هستم، که غیر از خودم کسى توان انجام آنها را ندارد.
مىدانم مرا مرگ در مىیابد و ناگهان بدون خبر قبلى مرا مىرباید؛ پس باید هر لحظه آماده مرگ باشم.
و مىدانم خداى متعال بر تمام امور و حالات من آگاه و شاهد است و باید مواظب اعمال و حرکات خود باشم .(1)
2- در روایات متعدّدى وارد شده است:
هرگاه که امام جعفر صادق علیه السلام در باغستان و مزرعه، بیل در دست داشته و مشغول کشاورزى و کارگرى مىبود؛ و اصحاب و دوستان، حضرت را با آن حالت مشاهده مى کردند، عرضه مىداشتند: یابن رسول الله! چرا در این موقعیت خود را به زحمت انداختهاید؟!
اجازه فرمائید تا ما کمک کنیم و شما استراحت نمائید؟
حضرت در جواب مىفرمود: مرا به حال خود وا گذارید، من علاقهمندم که خداوند مرا در حالتى مشاهده نماید که با دست خود زحمت مىکشم و کار مىکنم و جسم خود را براى به دست آوردن روزى حلال به زحمت و مشقّت انداختهام.(2)
3- بعضى از بزرگان همانند مرحوم إربلى حکایت کردهاند:
روزى مگسى بر صورت منصور دوانیقى نشست و منصور با دست خود آن را دور ساخت، مگس بار دیگر برگشت و بر همان جاى اول نشست و باز منصور آن را دور کرد.
و این کار چند مرتبه تکرار شد تا آن که منصور به خشم آمد، در همان حال، امام جعفر صادق علیهالسلام وارد شد.
منصور گفت: یابن رسول الله! خداوند متعال براى چه مگس را آفریده است؟
حضرت در پاسخ فرمود: براى آن که به وسیله آن، جبّاران را ذلیل و متواضع گرداند.(3)
4- مرحوم نراقى در کتاب ارزشمند خود آورده است:
شخصى نزد امام جعفر صادق علیه السلام حضور یافت؛ و عرضه داشت: یابن رسول الله! پدرم پیر و ضعیف گشته است به طورى که همانند بچه کوچک باید در خدمت او باشم؛ و نیز او را براى قضاء حاجت بغل مىکنم .
حضرت فرمود: چنانچه توان داشته باشى باید این کار را ادامه دهى؛ و نیز باید با کمال ملاطفت و مهربانى برایش لقمه بگیرى و در دهانش بگذارى .
انجام این امور فرداى قیامت، راه ورود به بهشت را برایت آسان مىگرداند.
(4)
5- صفوان جمّال حکایت میکند:
روزى در خدمت آن حضرت بودم، که فرمود: اى صفوان! آیا تعداد سفیران و پیامبرانى را که خداوند متعال براى هدایت بندگان؛ مبعوث گردانیده است، مىدانى؟
عرض کردم: خیر، نمىدانم .
امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند یک صد و بیست و چهار هزار پیغمبر برانگیخت و به همان تعداد نیز وصىّ و جانشین منصوب و معرفى کرده، که تمامى آنها اهل صدق حدیث و اداى امانت و زاهد در امور دنیا بودهاند.
سپس حضرت در ادامه فرمایش خود افزود: خداوند متعال پیغمبرى بهتر و با فضیلتتر از حضرت محمد مصطفى صلى الله علیه و آله نفرستاد.
و نیز جانشینى بهتر و با فضیلتتر از جانشین آن بزرگوار یعنى؛ حضرت امیرالمؤمنین امام على بن ابى طالب علیه السلام معرفى نکرده است .(5)
پینوشتها:
1- مستدرک الوسائل، ج 12، ص 172، ح 15.
2- کافى، ج 5، ص 76/ بحارالانوار، ج 47، ص 57/ وافى، ج 17، ص 30 و 36.
3- کشف الغمّة، ج 2، ص 373.
4- جامع السّعادات، ج 2، ص 265.
5- بحارالانوار، ج 16، ص 352، به نقل از اختصاص شیخ مفید.
منبع:
کتاب چهل داستان و چهل حدیث از امام جعفر صادق علیه السلام؛ عبدالله صالحى